Dr hab. n. med. Marcin Sadowski
Dr n. med. Agnieszka Janion-Sadowska
Diagnostyka i leczenie
chorób serca i układu krążenia
Baza Wiedzy
zniszczenie niewielkiego fragmentu serca odpowiedzialnego za powstawanie, przewodzenie lub podtrzymanie nieprawidłowego impulsu elektrycznego w sercu; zabieg jest kontynuacją badania elektrofizjologicznego i polega podgrzaniu lub zamrożeniu małego obszaru w sercu i przerwaniu jego elektrycznej aktywności; niepowikłany i skuteczny zabieg gwarantuje pełne wyleczenie i brak konieczności przyjmowania leków antyarytmicznych, choć czasami zdarzają się nawroty arytmii i konieczny jest zabieg powtórny w celu ostatecznego wyleczenia
zabieg poszerzenia zwężenia tętnicy wieńcowej spowodowanego blaszką miażdżycową; po zakończonej koronarografii lekarz wprowadza do tętnicy mały, podłużny balonik i pompuje do wysokich ciśnień (np. 12-20atm), żeby zgnieść blaszkę miażdzycową; końcowym etapiem angioplastyki jest wszczepienie stentu; największą zaletą angioplastyki wieńcowej jest jej niewielka inwazyjność, po niepowikłanym planowym zabiegu chory może być wypisany do domu następnego dnia; największą wadą jest brak możliwości leczenia niektórych zmian rozsianych, mocno zwapniałych, rozległych, czy przewlekłych zamknięć tętnic; w wybranych przypadkach proponuje się leczenie hybrydowe, tj. angioplastyka jednej tętnicy (najczęściej trudno dostępnej dla chirurga) i w drugim etapie by-passy
małoinwazyjne badanie prowadzone wewnątrz serca i mające na celu zbadanie powstawania i rozprzestrzeniania się impulsów elektrycznych w sercu; aby dotrzeć do serca lekarz wykorzystuje naturalne drogi dostępu, tj. obwodowe tętnice i żyły w okolicy pachwin i szyi; badanie polega na wprowadzeniu do serca zestawu elektrod, które na ekranie komputera pokazują czas trwania poszczególnych impulsów, a lekarz może prześledzić ich sekwencję i ustalić przyczynę zaburzeń rytmu serca; bardzo często badanie jest pierwszą fazą zabiegu, po którym następuje ablacja podłoża arytmii
poprawnie pomostowanie aortalno-wieńcowe, rodzaj obejścia (wykonywany z pobranej od pacjenta innej tętnicy lub żyły) wokół krytycznego zwężenia lub zamknięcia tętnicy wieńcowej, które nie było kwalifikowane do angioplastyki; jest to rozległy zabieg w znieczuleniu ogólnym połączony z otwarciem klatki piersiowej, nierzadko z zatrzymaniem serca i sztucznym krążeniem na czas zabiegu; największą zaletą leczenia kardiochirurgicznego choroby wieńcowej jest możliwość pełnego zaopatrzenia wszystkich istotnych zmian, szczególnie tych, których nie można leczyć angioplastyką; największą wadą zaś jest jej rozległość i towarzyszący temu uraz, z czego wynika nieco większe ryzyko powikłań okołozabiegowych; w wybranych przypadkach proponuje się leczenie hybrydowe, tj. angioplastyka jednej tętnicy (najczęściej trudno dostępnej dla chirurga) i w drugim etapie by-passy; te ostatnie są postępowaniem z wyboru w przypadku konieczności operacji z innego powodu, np. ciężkiej wady zastawkowej lub tętniaka aorty
objawowy okres miażdżycy tętnic wieńcowych, skutkującej upośledzeniem napływu krwi do zaopatrywanego obszaru mięśnia serca i manifestującej się prowokowanymi wysiłkiem dolegliwościami bólowymi w klatce piersiowej; charakterystyczną cechą jest powtarzalny charakter dolegliwości, ich ustępowanie po zaprzestaniu wysiłku lub przyjęciu nitrogliceryny pod język; najbardziej zaawansowaną postacią jest niestabilna dławica piersiowa, gdy dolegliwości są wywoływanie niewielkim wysiłkiem lub występują w spoczynku
zaawansowana postać rozrusznika serca, który potrafi rozpoznawać śmiertelne arytmie (częstoskurcze komorowe i migotanie komór) i przerywać je wyładowaniem elektrycznym; urządzenia wszczepia się chorym z uszkodzonym sercem (np. po rozległym zawale, zapaleniu mięśnia serca, w przebiegu kardiomiopatii), które jest podatne na wystąpienie groźnych dla życia arytmii
inwazyjne badanie obrazujące stan tętnic wieńcowych; po uzyskaniu dostępu naczyniowego przez tętnicę w nadgarstku, pachwinie lub łokciu lekarz wstecznie przez tętnice kończyn i aortę wprowadza do tętnic wieńcowych cewnik (cienka rurka), przez który wstrzykuje środek cieniujący widoczny „na żywo” w telewizji rentgenowskiej; badanie pozwala ocenić drożność tętnic, obecność blaszek miażdżycowych, ewentualnie zamknięcie tętnicy w przebiegu zawału serca oraz zaplanować dalsze leczenie; w większości przypadków koronarografia stanowi pierwszy etap zabiegu, po którym następuje angioplastyka wieńcowa; jeśli nie jest możliwa, choremu proponuje się leczenie kardiochirurgiczne, tzw. by-passy
grupa leków mająca na celu osłabić działanie płytek krwi (małych elementów morfotycznych krwi krążącej) współodpowiedzialnych za prawidłowe krzepnięcie; wskazania do stosowania oraz do konkretnego leku zależą od rodzaju choroby i zabiegu, niektóre należy przyjmować przez całe życie, niektóre tymczasowo – o tym zawsze decyduje lekarz; najczęstszym wskazaniem do leczenia przeciwpłytkowego w kardiologii jest choroba wieńcowa, a zwłaszcza stany po zawale serca i po angioplastyce wieńcowej z wszczepieniem stentu – w tych przypadkach niezwykle ważne jest systematyczne przyjmowanie leków oraz dbałość o ich stały zapas, by nie dopuścić do nieplanowanej przerwy w stosowaniu (sytuacja taka może być groźna dla życia)
grupa leków potocznie zwana „rozrzedzającymi krew” mająca na celu upośledzenie naturalnej zdolności krwi do krzepnięcia; stosowane są w przypadkach wytworzenia się skrzeplin w układzie krążenia (np. zakrzepica żylna, zatorowość płucna) lub zapobiegania wytworzenia skrzeplin w stanach, które do tego predysponują (np. migotanie przedsionków, sztuczna zastawka serca); największą wadą leków przeciwzakrzepowych jest zwiększone ryzyko powikłań krwotocznych, jednak współczesne leki charakteryzują się dobrym profilem bezpieczeństwa i ryzyko ich stosowania zwykle jest niewspółmiernie małe w stosunku do spodziewanych korzyści; ze względu na różnice w doborze i dawkowaniu leków, konkretny preparat należy stosować po starannym rozważeniu wskazań, przeciwwskazań oraz ryzyka zakrzepowo-zatorowego i krwotocznego
przewlekła choroba zapalna ściany tętnic dużego i średniego kalibru polegająca na odkładaniu się w ścianie złogów cholesterolu i innych substancji (głównie tłuszczów), które wywołują reakcję obronną organizmu, co skutkuje narastaniem blaszki miażdżycowej i powolnym zamykaniem tętnicy, a w efekcie niedokrwieniem zaopatrywanego obszaru (np. serca), co powoduje objawy niedokrwienia (od bólu dławicowego prowokowanego wysiłkiem do zawału serca włącznie)
zaburzenie pracy serca polegające na całkowicie nieregularnej czynności przedsionków serca (jamy zbierające krew z organizmu i pompujące je do komór serca), co skutkuje niemiarową czynnością serca (czasem zbyt szybką, czasem zbyt wolną) i szerokim wachlarzem dolegliwości (np. kołatanie serca, drżenia całego ciała, duszność, dławienie w gardle, szybka i mocna praca serca, mroczki przed oczami, zasłabnięcia); najgroźniejszym powikłaniem migotania przedsionków jest udar niedokrwienny mózgu będącej skutkiem powstałego w lewym przedsionku zakrzepu, który wraz z prądem krwi płynie do mózgu i tam zamyka tętnicę; w zapobieganiu udarom stosuje się leczenie przeciwzakrzepowe (potocznie zwane „rozrzedzającym krew”)
stan przewlekle podwyższonego ciśnienia w tętnicach organizmu, prowadzący do przewlekłego uszkadzania narządów i ich niewydolności; spowodowane jest przede wszystkim nieprawidłowym stylem życia (mało ruchu, zła dieta, otyłość), czasami jednak może być objawem innej choroby i wymaga szczegółowej diagnostyki wykluczającej te przyczyny; nie leczone doprowadza do poważnych powikłań narządowych z zawałem serca i udarem mózgu włącznie
zaburzenie czynności serca prowadzące do niedostatecznego pompowania krwi i zaopatrzenia ciała w krew w stosunku do zapotrzebowania; przyczyn niewydolności serca jest wiele, różnorodne są jej objawy, z których na pierwszy plan wysuwają się upośledzenie tolerancji wysiłku, duszność wysiłkowa i obrzęki; leczenie w dużej mierze zależy od przyczyny; może być ostra (np. w przebiegu świeżego zawału serca) lub przewlekła (np. w przebiegu ciężkiej wady zastawkowej czy pozawałowego uszkodzenia mięśnia serca)
obecność płynu w tkance płucnej i pęcherzykach płucnych, co upośledza znacznie wymianę gazową (pobieranie tlenu z powietrza i usuwanie dwutlenku węgla z krwi) i prowadzi do nagłej i silnej duszności zagrażającej życiu, wykrztuszania pienistej (czasem krwistej) wydzieliny i charakterystycznie brzmiącego „mokrego” oddechu; najczęstszą przyczyną jest ostra niewydolność lewej komory serca, np. w przebiegu niekontrolowanego lub źle leczonego nadciśnienia tętniczego, istotnej wady zastawkowej, zaostrzonej przewlekłej niewydolności serca lub ostrego zawału serca
– groźna choroba wynikająca z nadmiaru spożywanych pokarmów w stosunku do zapotrzebowania organizmu na energię; częściowo wynika z predyspozycji genetycznych, jednak główną przyczyną jest nadmiar spożywanych posiłków, szkodliwa i niewłaściwie zbilansowana dieta (nadmiar soli, tłuszczu i cukru; mało warzyw i błonnika, dużo żywności wysokoprzetworzonej lub całkowicie niepotrzebnej – np. cola, chipsy, batoniki), brak jakiejkolwiek aktywności fizycznej na skutek udogodnień cywilizacyjnych (np. samochód, winda, pilot do telewizora) oraz fatalny wpływ mediów na kształtowanie postaw prozdrowotnych u najmłodszych dzieci (np. reklamy zachęcające do spożywania batonika lub zabarwionego i wzmocnionego substancją zapachową koncentratu zamiast mleka, przekaz utrwalający spożywanie słodyczy jak formy zdrowego żywienia); nie leczona otyłość zawsze prowadzi do licznych powikłań – uszkodzenia stawów, przeciążenia serca, nadciśnienia tętniczego, miażdżycy i cukrzycy ze wszystkimi konsekwencjami; skrajnie zaawansowana otyłość uniemożliwia rozpoznawanie i leczenie wielu chorób, w tym chorób zagrażających życiu, np. otyły chory nie zmieści się do tomografu, podczas osłuchiwania stetoskopem zwykle niewiele słychać, ultrasonografia (w tym echo serca) zwykle jest bezużyteczna, bowiem ultradźwięki nie są w stanie pokonać bariery z tkanki tłuszczowej, a wykonanie jakiegokolwiek zabiegu – od banalnego pobrania krwi do złożonych operacji – może być bardzo ograniczone lub wręcz niemożliwe
niezwykle groźny czynnik ryzyka w chorobach układu krążenia, oddechowego oraz w powstawaniu nowotworów złośliwych (np. raka płuca); w przypadku chorób układu krążenia przyspiesza przebieg miażdżycy, jest współodpowiedzialne za zawały serca, udary mózgu oraz niedokrwienie kończyn dolnych i ich amputacje; szczególne niebezpieczne po zabiegach z zakresu kardiologii (leczenie zawału serca i choroby wieńcowej), neuroradiologii (leczenie udaru mózgu) i chirurgii naczyniowej (leczenie miażdżycy zarostowej kończyn dolnych); kontynuowanie palenia tytoniu po tych zabiegach może zniweczyć cały zabieg, znieść wszystkie korzyści płynące z zabiegu, pogorszyć przebieg choroby, a nierzadko doprowadzić do nagłego zgonu z powodu nawrotu choroby
specyficzny rodzaj wrodzonego nieprawidłowego połączenia elektrycznego między przedsionkiem a komorą serca (tzw. dodatkowa droga przewodzenia), odpowiedzialny za występowanie częstoskurczów, czasem bardzo szybkich, niekiedy groźnych dla życia; często rozpoznawana przypadkiem w spoczynkowym ekg lub w trakcie poszukiwania przyczyny częstoskurczu; współcześnie uważa się, że każda preekscytacja powinna być poddana badaniu elektrofizjologicznemu, a w większości przypadków ablacji; jest to szczególnie istotne w przypadku osób chcących wykonywać pracę w zawodzie (np. kierowca, policjant, strażak, pilot i in.), który wymaga zdrowego serca bez źródła arytmii
urządzenie elektroniczne, złożone ze źródła prądu, obwodów elektronicznych i mikroprocesora sterującego; służy do pobudzania serca do pracy w sytuacjach, gdy nie może ono wykonywać skurczów samodzielnie na skutek uszkodzenia elementów odpowiedzialnych za wytwarzanie lub przewodzenie impulsów elektrycznych; rozrusznik zwykle wszczepia się pod skórę tuż pod lewym obojczykiem i łączy się go z sercem za pomocą specjalnych przewodów (elektrod), które wprowadza się do jam serca przez żyły dostępne pod obojczykiem; urządzenie wymaga regularnych kontroli, aby potwierdzić jego sprawność, zaplanować wymianę w przypadku zużycia baterii oraz wykryć ewentualne uszkodzenia i awarie, a przede wszystkim odczytać pamięć urządzenia, w której przechowane są dane dotyczące prawidłowej i nieprawidłowej pracy serca
rozdzielenie się warstw ściany aorty (głównej tętnicy wychodzącej z serca) na skutek jej nieprawidłowej struktury, obecności tętniaka (poszerzenia) aorty, niekontrolowanego nadciśnienia tętniczego, miażdżycy, urazu lub kilku tych czynników łącznie; objawia się bardzo silnym bólem w okolicy miejsca rozwarstwienia, a następnie szybko postępującymi objawami krwawienia wewnętrznego; nie leczone zwykle doprowadza do zgonu albo natychmiast (gdy aorta pęknie), albo w ciągu kilku-kilkunastu godzin
rodzaj metalowego rusztowania, przypominający wyglądem sprężynkę od długopisu; wszczepia się go do środka tętnicy wieńcowej w celu zapobiegania jej ponownemu zamknięciu; współczesne stenty uwalniają specjalne leki mające na celu spowolnienie narastania miażdżycy w miejscu angioplastyki
zaawansowany technicznie układ stymulujący z możliwością stymulacji więcej niż jednego miejsca w lewej komorze serca, pozwala to na sterowanie skurczem różnych fragmentów serca i ich synchroniczną pracę (czyli jednoczesne kurczenie się wszystkich żyjących segmentów); urządzenia wszczepia się do serc skrajnie ciężko uszkodzonych, powiększonych, z zaburzona synchronią skurczu komory
tętnice doprowadzające krew (a więc tlen i substancje odżywcze) do mięśnia serca, mają postać rurek o średnicy najczęściej od 2 do 5 mm i łączą aortę (główna tętnica wychodząca z serca) z odpowiednimi obszarami mięśnia serca
nagła martwica (śmierć) komórek nerwowych na skutek zamknięcia tętnicy doprowadzającej krew do pewnego obszaru mózgu, co doprowadza do wyłączenia funkcji sprawowanych przez ten obszar i skutkuje np. niedowładem (brak możliwości wykonywania ruchu określoną częścią ciała), utratą mowy, zaburzeniami czucia; jeśli dotyczy ważnych dla życia obszarów (np. kontrolujących oddychanie) może objawić się utratą przytomności, zatrzymaniem oddychania i krążenia lub nagłym zgonem
nieprawidłowe połączenie lub brak prawidłowego połączenia między jamami serca lub dużymi naczyniami klatki piersiowej; może być wrodzona (jest to zwykle domena kardiologii dziecięcej, jednak część wad wrodzonych może się ujawnić w wieku dorosłym) lub nabyta (w praktyce najczęściej są to wady zastawek serca – zwężenia i niedomykalności); wiele nabytych wad serca może przez lata być obserwowanych i leczonych objawowo, jednak w pewnym okresie ich trwania zwykle pojawiają się wskazania do leczenia zabiegowego (kardiochirurgicznego lub coraz częściej, małoinwazyjnego), jeśli zostaną przegapione lub chory się nie zgodzi na proponowane leczenie, może nie być możliwości korekty wady, a rokowanie bywa wtedy złe
formowanie się zakrzepów w żyłach lub żylakach, najczęściej kończyn dolnych, w przebiegu zapalenia lub unieruchomienia kończyny (np. gips po złamaniu; długotrwałe przebywanie w pozycji siedzącej w samolocie lub samochodzie; oprócz upośledzenia funkcji kończyny stwarza ryzyko zatorowości płucnej
zamknięcie fragmentu krążenia płucnego przez zatory – najczęściej skrzepliny wypływające z żył kończyn dolnych będące następstwem zakrzepowego zapalenia żył), rzadziej zabiegów w obrębie kończyn czy jamy brzusznej lub w przebiegu chorób nowotworowych; podstawową formą leczenia jest stosowanie leków przeciwzakrzepowych
nagła martwica (śmierć) komórek mięśnia serca na skutek przerwy lub istotnego niedoboru w dostarczaniu tlenu przez krew, w większości przypadków wynika z pęknięcia blaszki miażdżycowej w tętnicy wieńcowej; najczęściej objawia się nagłym, trwającym dłużej niż 20 minut bólem w klatce piersiowej, zlokalizowanym za mostkiem, promieniującym do gardła, szczęk, między łopatki, do lewego ramienia, towarzyszą mu lęk, zlewne poty, mdłości lub wymioty, czasami silna duszność, kołatanie serca; może być połączony z utratą przytomności, zatrzymaniem krążenia lub nagłym zgonem (który może być jednym i niestety ostatnim objawem zawału)
rodzaj zaworu, śluzy lub bramy między jamami serca (zastawki przedsionkowo-komorowe) lub wielkimi tętnicami (aorta, pień płucny) mający na celu kierowanie krwi tylko w jedną stronę i zapobiegający jej wstecznemu przepływowi; choroby zastawek są bardzo zróżnicowane, ale z grubsza można podzielić je na zwężenia (zbyt ciasna zastawka, nie przepuszcza tyle krwi, ile powinna) i niedomykalności (zbyt szeroka zastawka, przepuszcza krew, ale ponieważ się nie domyka, część krwi wraca tam, skąd przybyła) lub wady złożone
Rejestracja Pacjentów
– na poradę lekarską
poniedziałek – piątek
tel. 606 906 454
– na badanie EKG met. Holtera
– na badanie echokardiograficzne
wtorki, środy po 13.00
tel. 41 343 80 65
codziennie
tel. 661 230 969
Nasz Adres
25-315 Kielce, ul. Starodomaszowska 30/49